Τα τρωκτικά θεωρούνται από τα πλέον οργανωμένα και επιτυχημένα θηλαστικά στο ζωικό βασίλειο. Ζώα πολύ ζημιογόνα αλλά και επικίνδυνα για την υγεία του ανθρώπου. Προσαρμόζονται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες περιβάλλοντος, είναι πανέξυπνα ,με τις αισθήσεις τους (πλην της οράσεως) πολύ καλά αναπτυγμένες.
Η όρασή τους είναι περιορισμένη και είναι αχρωμοτοπικά, παρ’όλα αυτά διακρίνουν απλές μορφές, κινούνται σε χαμηλό φωτισμό και θυμούνται καλά τη θέση των αντικειμένων στο χώρο που κινούνται.
Πολλαπλασιάζονται ταχύτατα, γεννούν 6-8 φορές το χρόνο από 6-10 νεογνά σε κάθε γέννα και φθάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα 60 μέρες μετά τη γέννησή τους.
Αυτά είναι μερικά από τα πλέον βασικά στοιχεία που θα πρέπει να γνωρίζουμε για τη σωστή και επιτυχημένη αντιμετώπιση των τρωκτικών.
Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης (ΙΡΜ, Integrated Pest Management) πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά για τον έλεγχο των τρωκτικών και αυτό συνίσταται σε:
1.Συστηματικό έλεγχο και καταγραφή
2.Καθαρισμό και τακτοποίηση
3.Προστασία των χώρων
4.Εφαρμογή μεθόδων μείωσης του πληθυσμού
Η επιλογή του καταλλήλου τρωκτικοκτόνου είναι πολύ σημαντικός παράγων σ’όλα τα προγράμματα καταπολέμησης τρωκτικών. Η γνώση του είδους και της βιολογίας των τρωκτικών, των αναγκών τους σε τροφή, των γευστικών προτιμήσεων καθώς και των περιβαλλοντικών συνθηκών για την σωστή επιλογή του τρωκτικοκτόνου, εξασφαλίζει την επιτυχία του προγράμματος.
Στην περίπτωση δόλωσης για Mus musculus(μικρό οικιακό ποντίκι) χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί το ποντίκι τρέφεται ακανόνιστα και του αρέσει να εξερευνά συνεχώς νέες τροφές. Τοποθετούμε δολώματα μέσα σε ειδικούς δολωματικούς σταθμούς ασφαλείας και τους τοποθετούμε σε θέσεις που απέχουν μεταξύ τους 2-5 μέτρα. Αρχίζουμε από τον εξωτερικό χώρο , όπου τοποθετούμε τους δολωματικούς σταθμούς κοντά στα σημεία εισόδου για προστασία των κτηρίων από είσοδο ποντικών. Συνεχίζουμε στο εσωτερικό επιλέγοντας τα σημεία που προτιμούν τα ποντίκια. Επιλέγουμε το δόλωμα που προτιμούν τα ποντίκια και το αντικαθιστούμε τακτικά ώστε να διατηρείται πάντοτε φρέσκο και καθαρό από έντομα και μύκητες.
Στην περίπτωση δόλωσης για επίμυες (Rattus spp) επιλέγουμε προφυλαγμένα σημεία και δόλωμα με το οποίο έχουν εξοικειωθεί και προτιμούν. Χρησιμοποιούμε ειδικούς δολωματικούς σταθμούς για επίμυες, των οποίων δεν αλλάζουμε τις θέσεις άπαξ και επιλεγούν αυτές, όπως και τα δολώματα, γιατί οι επίμυες αποφεύγουν κάθε τι καινούργιο (neo phobia). Η ποσότητα του δολώματος πρέπει να είναι αυξημένη γιατί οι επίμυες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφών καθημερινώς.
Για καταπολέμηση τρωκτικών στην ύπαιθρο επιλέγουμε 15-20 θέσεις, τουλάχιστον, ανά στρέμμα, για εγκατάσταση δολωματικών σταθμών.
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε αποθήκες γεωργικών προϊόντων και εφοδίων, σε ζωοτροφικές μονάδες, εγκαταστάσεις ιπποδρόμου, σε χώρους συγκέντρωσης σκουπιδιών, στα πρανή των δρόμων και σε αποχετευτικά ή αποστραγγιστικά αυλάκια- κανάλια.
Για καταπολέμηση τρωκτικών σε αστικές και περιαστικές περιοχές απαιτείται πιο συστηματική εργασία απ’ότι στην περίπτωση της υπαίθρου. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ολοκληρωμένου προγράμματος πρoϋποθέτει διαίρεση της πόλεως ή της περιοχής σε τομείς.
Ιδιαίτερη φροντίδα λαμβάνεται στους χώρους παρασκευής και προσφοράς φαγητών, σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και σταθμούς, στα δίκτυα και στους σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς, στους χώρους συγκέντρωσης σκουπιδιών , και ειδικά στους υπονόμους όπου είναι απαραίτητη η γνώση όλου του δικτύου των υπονόμων και της εσωτερικής διαμόρφωσης αυτών.
Γίνεται καταγραφή όλων των θέσεων των φρεατίων και έλεγχος του εσωτερικού χώρου για διαπίστωση του βαθμού προσβολής.
Επιλογή κατάλληλου τρωκτικοκτόνου ανθεκτικού στην υψηλή υγρασία και ασφαλής τοποθέτηση αυτού.
Συστηματικός έλεγχος και προσθήκη δολωμάτων μέχρι να σταματήσει η κατανάλωση τους.
Τοξικολογικά στοιχεία Τρωκτικοκτόνων σε ποντικούς, αρουραίους |
Αιμολυτικά Τρωκτικοκτόνα | LD50 mg δ.ο/kg για Ποντίκια /αρουραίους |
Συγκέντρωση δραστικής στο δόλωμα σε ppm |
LD50 gr. Δολώματος/kg για Ποντίκια / αρουραίους * |
Difenacoum | 0.8 / 1.80 | 50 | 0.4 / 9.0 |
Bromadiolone | 1.75 / 1.13 | 50 | 0.9 / 5.6 |
Brodifacoum | 0.40 / 0.27 | 50 | 0.2 / 1.4 |